Окъув материалынынъ теркиби
|
Талебелернинъ умумтасиль севиелерине девлет стандартларнынъ талаплары
|
Текрарлав
Сёз чешитлери, оларнынъ фаркълары. Исим: исимнинъ хас ве джыныс категориялары. Буюк арифнен язылгъан исимлер; исимлерде тырначыкъларнынъ язылувы.
Сыфат.
Сайы. Сайыларнынъ чешитлери.
Замир. Шахыс замирлер.
Фииль.
Мунасебетчилер, оларнынъ имлясы.
Багълайыджылар; багълайыджыларнынъ эмиети; токътав ишаретлерининъ имлясы
|
Талебелер:
сеслерни ифаде эте, арифлерни яза; сёзде тамыр ве ялгъамаларны тапа; тамырдаш сёзлерни, сёз чешитлерини сечип ала, фаркъыны анълата; имля лугъатынен къуллана ве имля хаталарыны тапып, сёзни догъру яза.
|
Синтаксис ве пунктуация.
Сёз бирикмеси. Баш ве таби сёзлер.
Джумле, онынъ грамматик негизи.
Джумлелернинъ макъсадына коре чешитлери: икяе, суаль, эмир, нида. Джумленинъ сонъунда токътав ишаре-тлери. Джумлелерде интонация вастасы. Джумленинъ баш азалары: муптеда, хабер.
Джумленинъ экинджи дередже азалары: тамамлайыджы, айырыджы, ал. Кениш ве кениш олмагъан джумлелер.
Сойдаш азалы джумлелер; токътав ишаретлерининъ имлясы; умумийле-штириджи сёзлер, оларнынъ имлясы. Кириш сёзлер ве оларнынъ имлясы. Хитап ве онынъ имлясы.
Муреккеп джумле; муреккеп джумледе токътав ишаретлери; джумлелерде интонация вастасы.
|
Талебелер:
сёз бирикмелерде баш ве таби сёзлерни айыра, сёз бирикмелерини тизе, адий ве муреккеп джумлелернинъ фаркъыны анълата, джумлелернинъ макъсадына коре чешитлерини сечип ала, джумлелерде баш ве экинджи дередже азаларыны тапа, джумлелерде сойдаш азаларыны, кириш сёзлерни, хитапны тапа, кочюрильме лафта муэллифнинъ сёзлерини тапа, токътав ишаретлерининъ имлясыны анълата.
|
Диалог: онынъ имлясы, токътав ишаретлери. Кочюрильме лаф, онынъ имлясы, токътав ишаретлери.
Фенлернинъ арасындаки багъ.
Бедий эсерлерде хитап ве диалоглар (эдебият).
|
Талебелер:
нутукъта кочюрильме лафнен ве диалогнен догъру къуллана, диалог иле метинлер тизе; бутюн кечкен мевзуларнен багълы олгъан токътав ишаретлерининъ имлясыны анълата.
|
Фонетика ве имля.
Сес ве ариф. Элифбе. Созукъ ве тутукъ сеслер. Ариф ве сеслернинъ мунасебети. Созукъ сеслерни ифаделеген арифлер. Къалын ве индже созукъ сеслерни ифаделеген арифлер. Ю, ё, е, я арифлерининъ хусусиетлери. Индже созукъ сеслерни ифаделеген арифлер. Къалын созукъ сеслерни ифаделеген арифлер. Эм къалын, эм индже созукъ сеслерни ифаделеген арифлер. У арифи. Ё арифи. Ю арифи. Я арифи. Дудакълы ве дудакъсыз созукъ сеслерни ифаделеген арифлер. Тутукъ сеслер. Янъгъыравукъ, сагъыр тутукъ сеслер. Гъ, къ, нъ, дж арифлерининъ хусусиетлери. Эджа. Ургъу. Сингармонизм къаиделери. Буюк (баш) арифлернинъ имлясы. Эджа авуштырылувы. Муреккеп ве къошма сёзлернинъ имлясы. Чифт сёзлернинъ имлясы. Имля лугъатынен танышув.
Фенлер арасындаки багъ.
Шиирлерде везин (эдебият).
|
Талебелер:
тутукъ, созукъ янъгъыравукъ, сагъыр, дудакълы, дудакъсыз сеслерни айыра, сёзни эджаларгъа боле; сес ве арифлерни айыра ве догъру теляффуз эте; имля лугъатынен къуллана ве имля хаталарыны тапып, сёзни догъру яза.
|
Лексикология.
Сёз ве онынъ манасы. Бир ве чокъманалы сёзлер. Чокъ маналы сёзлернинъ догъру ве кочьме манада къулланувы. Терджиме лугъатнен танышув. Лексик хаталар. Омоним, синоним, антонимлер. Синоним ве антоним лугъатларынен танышув.
Фенлернинъ арасындаки багъ.
Халкъ агъыз яратыджылыгъында эпи-тетлер, синонимлер, къыяс.
Текрарлав. Сес ве ариф, сёз ве онынъ манасы, джумле ве чешитлери.
|
Талебелер:
сёзлернинъ манасыны анълата; лугъатлар-нен къуллана, сёзлерге синоним, антоним-лерни тапа, оларнен нутукъта къуллана.
|
Ичтимаий-медений ёнелиш ве нутукъ инкишафы
|
Метинлернинъ мевзулары
|
Талебелернинъ агъзавий ве язма ну-тукълары
|
Мектеп. Сыныф. Дерсте. Мектеп аз-барында. Мектеп китапханесинде. Ки-тапкъа урьмет.
|
Мектеп меним аятымда.
|
Меним къорантам. Къорантамнынъ азалары ве оларнынъ зенаатлары. Къорантамнынъ тарихы. Буюклерге урьмет. Меним эвдеки вазифелерим.
|
Меним эвдеки вазифелерим.
|
Меним иш кунюм. Достларым ве ар-къадашларым. Музейге, айванат багь-часына сеяат.
|
Меним иш кунюм.
|
Ватаным. Ватаным акъкъында тарихий малюматлар. Шеэр, кой. Бизим со-къагъымыз. Акъмесджит — Къырымнынъ пайтахты.
|
Ватан неден башлана?
|
Халкъым. Украина ве украинлер, Къырым ве къырымтатарлар. Украин ве Къырымнынъ миллий темсиллери. Тем-силлернинъ тарихы, гимни, байрагъы, герби.
|
Мен халкъым акъкъында не билем?
|
Белли инсанлар — Ярослав Мудрый, Тарас Шевченко, Бекир Чобан-заде, Осман Акъчокъракълы.
|
Не ичюн бу адамларны улу саялар?
|
Миллий темсиль ве онъа урьмет.
|
Къырымтатар темсиллери акъкъында не билесинъиз?
|
Медениет. Ана тилимиз. Халкъ ид-жадынынъ мерджанлары — масаллар, эфсанелер, аталар сёзлери, манелер, чынълар.
|
Не ичюн ана тили-мизни сакъламакъ ке-рекмиз?
|
Украина ве Къырым байрамлары. Халкъ байрамлары: Хыдырлез, Наврез, Ораза, Къурбан, Пасха, Янъы йыл.
|
Меним аятымда бай-рамларнынъ эмиети.
|
Къырымтатар санааты. Халкъ мимар-джылыгъы, музыка, халкъ йырлары, на-гъышлав.
|
Санаат бу не?
|
Халкънынъ сувгъа урьмети: чокъракълар, къуюлар ве оларнынъ эмиети.
|
Инсаннынъ аятында сувнынъ эмиети.
|
Инсан ве табиат. Иыл мевсимлери — яз, кузь, къыш, баарь. Айванлар ве осюм-ликлер. Эв ве кийик айванлар, къушлар. Багьчада, орманда. Къырымтатар халкъ агъыз яратыджылыгъында багъчагъа эмиет.
|
Не ичюн табиатны къорчаламакъ керек?
|
Инсаннынъ эмеги (тарлада, багъчада, завод, фабрикада, фермада).
|
Не ичюн инсанлар чалыша?
|
Ахлякъ. Табиат чизгилери (эмексевер, мераметли, намуслы).
|
Насыл табиат чизгилерини инкишаф этмек керек.
|
Мектепте, шеэрде, койде, эвде мунасебет. Селямлашув, хайырлашув; этика, эдепнаме.
|
Не ичюн тербиели олмакъ керек?
|